Niestandardowe źródła dochodu. Jak rozliczyć alimenty, stypendium lub odszkodowanie?

Zastanawiasz się, jak rozliczyć alimenty, stypendium czy odszkodowanie? Jesteś w dobrym miejscu! Z myślą o Tobie przygotowaliśmy ten poradnik, dzięki któremu zdobędziesz praktyczną wiedzę o innych źródłach dochodów, które należy wskazać w formularzach PIT w tegorocznym zeznaniu podatkowym.

Podstawowe źródła dochodu, obowiązkowe podczas rozliczania PIT

Zanim rozpoczniemy objaśnienia związane z pozostałymi przychodami, warto przypomnieć, które są obowiązkowe podczas rozliczania PIT.

Należą do nich m.in. środki uzyskane z:

• pensji otrzymywanej na podstawie zawartej umowy o pracę,
• wynagrodzenia otrzymywanego na podstawie umowy o dzieło lub umowy zlecenia,
• działalności gospodarczej,
• emerytur oraz rent,
• najmu lokali oraz sprzedaży nieruchomości,
• działów specjalnych produkcji rolnej,
• praw autorskich,
• dochodów zagranicznych.
• działalności nierejestrowanej.

Jeśli masz wątpliwości jak rozliczyć podatki z alimentów, stypendium lub odszkodowania możesz skorzystać z prostego w obsłudze programu PITax.pl, który poprowadzi Cię krok po kroku przez proces rozliczenia:

Alimenty – czy są opodatkowane?

To, czy są opodatkowane, zależy od tego, dla kogo są przeznaczone oraz jaka jest ich kwota. Jak rozliczyć alimenty? Wskazuje się je w formularzu PIT-36 oraz PIT-37 (przychody pochodzące z innych źródeł).

Opodatkowane nie są:

• Alimenty o dowolnej kwocie, które są przeznaczone na utrzymanie dzieci, mających mniej niż 25 lat. Wiek dziecka nie ma z kolei znaczenia, jeśli otrzymuje ono rentę socjalną albo zasiłek pielęgnacyjny.
• Alimenty dla dowolnej osoby, nadane przez sąd (wyrok lub ugoda), których kwota miesięczna jest niższa niż 700 zł.

Opodatkowane są:

• Alimenty przeznaczone nie dla dzieci, wynoszące więcej niż 700 zł, nadane mocą wyroku sądowego lub ugody. W takiej sytuacji opodatkowaniu podlega jedynie nadwyżka od wspomnianej kwoty. Przykładowo: jeśli otrzymujesz alimenty w wysokości 2000 zł, to rozliczeniu podlega 1300 zł.
• Odsetki od alimentów – nie ma znaczenia ani ich wysokość, ani czy są przeznaczone na dziecko lub inną osobę.

Stypendia – czy są opodatkowane?

Większość stypendiów nie podlega opodatkowaniu. Zalicza się do nich:

• Stypendia naukowe lub za wyniki w nauce, które zostały przyznane na podstawie zasad ustalonych przez Ministerstwo Edukacji Narodowej (MEN), Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego (MNiSW) oraz te na specjalnych zasadach, wypłacane przez samorząd terytorialny, organizacje społeczne (uwaga: tu liczą się tylko te wypłaty, które formalnie zaliczają się do stypendiów) i wszystkie te, które wypłacane są przez urzędy lub instytucje naukowe.
• Stypendia wypłacane dla doktorantów, które zostały przyznane przy uwzględnieniu wytycznych z Prawa o szkolnictwie wyższym i nauce.
• Stypendia zagraniczne przyznawane w ramach programu wymiany międzynarodowej – Erasmus+.

Opodatkowaniu z kolei podlegają:

• Stypendia dla studentów i uczniów otrzymane od pozarządowej organizacji pożytku publicznego lub samorządu, o sumie rocznej przewyższającej 3800 zł. Opodatkowanie jest liczone od nadwyżki, czyli wszystkich środków powyżej wskazanej kwoty wolnej od podatku.

Jak rozliczyć stypendium? Te, które są opodatkowane znajdziesz w formularzu PIT-11, który wystawi płatnik świadczenia stypendialnego.

Odszkodowania – czy są opodatkowane?

Inne źródła przychodów, które powinny się pojawić w formularzach PIT to odszkodowania. Dowiedz się, jakie konkretnie.

Opodatkowaniu nie podlega:

• Odszkodowanie otrzymane na podstawie ubezpieczeń osobowych i majątkowych (z wyjątkiem tych związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą).
• W pewnych warunkach: kwota odszkodowania przeznaczona na remonty lub naprawy i wskazana w kosztach uzyskania przychodu. W sytuacji, gdy prowadzisz działalność gospodarczą i otrzymasz odszkodowanie na naprawę samochodu, a jednocześnie wykażesz w kosztach faktury za tą naprawę – wtedy opodatkowaniu będzie podlegać tylko nadwyżka otrzymanego odszkodowania nad poniesionymi kosztami.

Opodatkowaniu podlega:

• Od 2022 r. w wyniku zmian wprowadzonych przez Polski Ład odszkodowanie otrzymane na podstawie ubezpieczeń osobowych i majątkowych zostało zwolnione z opodatkowania, jeśli jest oparte na odpowiedniej podstawie prawnej i nie znajduje się w katalogu wyłączeń. Przykładowo są to: odszkodowania wynikające wprost z odrębnych przepisów np. Układów zbiorowych pracy, ale też niektóre renty, pomoc udzielana pokrzywdzonym w trakcie wypadków drogowych. 

Opodatkowaniu podlegają odszkodowania, które przewyższają wartość określoną w innych przepisach szczegółowych, a także większość odszkodowań stanowiących przychód związany z prowadzoną działalnością gospodarczą lub produkcją rolną podatnika. 

Nie czekaj do ostatniej chwili z rozliczeniem podatku, jeśli chcesz przekazać 1,5%!

Pamiętaj, że tylko rozliczenie złożone w terminie pozwoli na skorzystanie z możliwości przekazania 1,5% Twojego podatku na wybraną Organizację Pożytku Publicznego (OPP).

W Polsce nadal 1,8 miliona osób żyje w skrajnym ubóstwie. Dotarcie do nich jest pierwszym i często najważniejszym krokiem w niesieniu mądrej pomocy. Pomocy, która nie jest możliwa bez wsparcia z zewnątrz – bez darczyńców czy tych, którzy decydują się przekazać Szlachetnej Paczce 1,5% swojego podatku (KRS 0000050905).

Dzięki Twojemu wsparciu i w tym roku uda się pomóc najbardziej potrzebującym odzyskać godność, marzenia i dać nadzieję na zmianę. Twój 1,5% ma znaczenie.

Aby przekazać 1,5% podatku możesz w swojej deklaracji podać numer KRS 0000050905 lub skorzystać z programu PITax.pl, który pomoże Ci w szybki i prosty sposób rozliczyć swój PIT:

---

---