Niania i rozliczenie podatkowe PIT

Umowa uaktywniająca

Zgodnie z obowiązującymi przepisami rodzice do opieki na dzieckiem, które ukończyło 20. tydzień życia do 3. roku lub w przypadku, gdy niemożliwe lub utrudnione jest objęcie dziecka wychowaniem przedszkolnym, to do 4 roku życia – mogą zatrudnić opiekunkę na podstawie umowy uaktywniającej do opieki nad tym dzieckiem. Umowa taka jest umową o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy dotyczące zlecenia.

Jest to umowa o świadczenie usług, której zaletą jest opłacenie pod pewnymi warunkami składek przez ZUS, a także możliwość szybkiego powrotu rodziców do pracy. 

Nianią może być np.: babcia, kuzynka dziecka, sąsiadka, studentka, emeryt, osoba na świadczeniu przedemerytalnym. Taka osoba musi jedynie posiadać wykonane badania dla celów sanitarno-epidemiologicznych oraz posiadać orzeczenie o braku przeciwskazań do takiej pracy.

Po zatrudnieniu niani, należy zgłosić siebie do ZUS jako płatnika składek, korzystając przy tym z formularza ZUS ZFA (chyba że już prowadzisz działalność gospodarczą – wtedy nie musisz składać tego formularza ponownie). Następnie należy zgłosić nianię jako osobę ubezpieczoną, wypełniając formularz ZUS ZUA lub ZUS ZZA w zależności od tego, którym ubezpieczeniom niania będzie podlegać. Jakie dokumenty należy złożyć w celu rozliczenia składek? Czy należy robić to regularnie? Odpowiedź na oba te pytania zależy od tego, czy niania zarabia poniżej, czy też powyżej połowy minimalnego wynagrodzenia za pracę. W tym momencie warto też zaznaczyć, że składki na ubezpieczenie może sfinansować budżet państwa.

Rozliczenia niani oraz wszystkich dochodów dokonasz wygodnie za pomocą programu do rozliczeń PIT:

Kiedy budżet państwa sfinansuje składki ZUS za nianię 

Finansowanie składek niani przez budżet państwa, nastąpi w przypadkach gdy: 

Rodzice: 

• pracują na podstawie umowy o pracę, 
• świadczą usługi na podstawie umowy cywilnoprawnej, która stanowi tytuł do ubezpieczeń społecznych (umowy agencyjnej, umowy zlecenia, umowy o świadczenie usług), 
• prowadzą pozarolniczą działalność, 
• prowadzą działalność rolniczą (z wyjątkiem osoby, która podlega ubezpieczeniu społecznemu rolników jako domownik). 

Niania: 

• jest osobą pełnoletnią, 
• nie jest rodzicem dziecka. 

Dziecko: 

• nie uczęszcza do żłobka lub klubu dziecięcego, oraz gdy nie jest pod opieką dziennego opiekuna, 
• ukończyło 20 tydzień życia.

Jakim ubezpieczeniem ZUS jest objęta niania 

Niania jest objęta obowiązkowymi ubezpieczeniami: 

• ubezpieczeniami społecznymi (emerytalnym, rentowymi i wypadkowym) oraz ubezpieczeniem zdrowotnym- jeśli np. opieka nad dzieckiem, którego dotyczy umowa jest jej jedyną pracą 
• tylko ubezpieczeniem zdrowotnym – np. gdy pracuje jednocześnie na cały etat i otrzymuje wynagrodzenie za pracę w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia.

Ubezpieczenie chorobowe jest dla niani dobrowolne. Składkę na to ubezpieczenie finansuje sama niania. Rodzic potrąca tą składkę z pensji niani i odprowadza do ZUS.

Umowa uaktywniająca w przypadku wyższego wynagrodzenia od minimalnego 

Jeżeli niania zarabia wyższą kwotę niż 50% minimalnego wynagrodzenia, to składki od nadwyżki ponad tę kwotę na ubezpieczenia emerytalne i rentowe niania współfinansuje wraz z rodzicami dziecka, nad którym sprawowana jest opieka w ramach umowy uaktywniającej. W przypadku ubezpieczenia zdrowotnego, finansowanie leży po stronie niani a w przypadku ubezpieczeń wypadkowych finansowane są w całości przez rodzica.

Roczne rozliczenie Niani

Umowa uaktywniająca zawierana jest między dwoma podmiotami nieprowadzącymi działalności gospodarczej (między nianią a rodzicem/rodzicami dziecka), w związku z czym przychód z tej umowy zaliczany jest do przychodów z innych źródeł. Rodzic dziecka nie przekazuje niani ani urzędowi skarbowemu deklaracji i informacji podatkowych dlatego rozliczenie z urzędem skarbowym leży po stronie niani.

Niania nie otrzymuje od rodziców żadnego PIT-u, są oni tylko zobowiązani do zgłoszenia jej do ZUS, opłacania składek i składania deklaracji oraz raportów do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Niania dochody rozlicza samodzielnie na podstawie umowy zawartej z rodzicami lub potwierdzeń wpłat dokonanych przez rodziców (wpłaty na rachunek bankowy, przekazy pocztowe lub pokwitowania wpłat gotówkowych) powiększone o pobrane składki na ubezpieczenie społeczne przez rodziców.

Niania dochody ujmuje w PIT-36:

• w pozycji „inne źródła przychodów”- wykazuje przychód brutto uzyskany z umowy w danym roku podatkowym
• w pozycji „ koszty uzyskania przychodów” wykazuje 20% uzyskanego przychodu po pomniejszeniu o opłacone przez rodziców składki na ubezpieczenie społeczne, rentowe i chorobowe- pobrane z wynagrodzenia ( nie pomniejsza przychodu o składki sfinansowane przez ZUS)
• w pozycji „dochód” wykazuje różnicę pomiędzy innymi źródłami przychodów a kosztami ich uzyskania
• w pozycji „ składki na ubezpieczenie społeczne” wykazuje składki opłacone za nią przez rodziców i pobranych z wynagrodzenia,

Podsumowując, niania z przychodów uzyskanych w ciągu roku rozlicza się na zasadach ogólnych. Uprawnia ją to do odliczenia kwoty wolnej od podatku, rozliczenia wspólnie z małżonkiem / w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci oraz z korzystania z odliczenia ulg np na: dzieci, internet, termomodernizacyjnej, rehabilitacyjnej i leki.

Osoby zatrudniające osoby do pomocy, mogą skorzystać z odliczenia składek w przypadku umowy aktywizacyjnej

Umowa aktywizacyjna jest umową, która jeśli zawarta została przed 2007 rokiem przez podatników prowadzących gospodarstwo domowe i rozliczających się na zasadach ogólnych lub ryczałtu ewidencjonowanego z osobą bezrobotną zatrudnioną przez nich w celu prowadzenia gospodarstwa domowego lub opieki nad osobą zamieszkującą w gospodarstwie domowym, upoważnia do skorzystania z ulgi.

Z ulgi tej mogą skorzystać podatnicy, którzy zawarli taką umowę z pomocą domową przed 2007 rokiem, opłacają za nią składki ZUS, odprowadzają podatek oraz sporządzają dla niej PIT -11 i PIT-4R. W ramach tej ulgi mogą odliczyć koszty zapłaconych ze środków własnych składek ZUS zatrudnionej osoby od dochodu po każdym okresie 12 miesięcy nieprzerwanego trwania tej umowy.

Jeżeli taka umowa została zawarta po 31 grudnia 2006 roku to ulga nie przysługuje. Ponadto w przypadku takiej umowy całość składek finansowana jest bez pomocy ZUS.

Przekazując 1,5% podatku w zeznaniu rocznym, działaj realnie! Wesprzyj Szlachetną Paczkę.

Wypełnij PIT poprawnie i uwzględniając wszystkie przysługujące Ci ulgi za pomocą programu:

---

---